تحلیل روند تبخیر و تعرق برآوردی گیاه مرجع و تبخیر به روش های پارامتریک و ناپارامتریک در گستره جغرافیایی ایران و پهنه بندی آن

تغییر اقلیم را می¬توان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد که یکی تغییرات اقلیم در دراز¬مدت و دیگری تغییرات سال به سال اقلیم می¬باشد. یکی از روش¬های متداول برای تحلیل سری¬های زمانی هیدرومتئورولوژیکی، بررسی وجود و یا فقدان روند در آن¬ها با استفاده از آزمون¬های آماری است. اصولاً وجود روند در سری¬های زمانی هیدرومتئورولوژیکی ممکن است ناشی از تغییرات تدریجی طبیعی و تغییر اقلیم یا تاثیر فعالیت¬های انسانی باشد. در این پژوهش از آمار و اطلاعات روزانه هواشناسی 33 ایستگاه سینوپتیک کشور که دارای طولانی¬ترین و کامل¬ترین دوره آماری مشترک (1977-2009) بودند، بهره گرفته شد. برای شناسایی نوع اقلیم، اقلیم هر ایستگاه با استفاده از طبقه¬بندی یونسکو مشخص گردید و برای صحت همگنی داده¬ها از ران تست استفاده شد. سپس تبخیر و تعرق مرجع با فرمول¬ متناسب هر منطقه در نرم¬افزار ref et در مقیاس¬های ماهانه، فصلی و سالانه محاسبه گردید. هم¬چنین تبخیر هر منطقه نیز برای سال¬های 1977 تا 1992 با فرمول¬ متناسب هر منطقه (ایوانف، مارسیانو، مایر، تیچومیروف، استیفان ¬استوارت) در مقیاس¬های ماهانه، فصلی، سالانه محاسبه شد. برای تحلیل روند از آزمون¬های پارامتریک (تی استیودنت، فیشر و رگرسیون خطی) و آزمون¬های ناپارامتریک (من¬کندال، تخمین¬گر¬سن و من¬ویتی) بهره گرفته شد. قبل از انجام آزمون¬های روند توسط آزمون کلموگراف اسمیرنوف از نرمال بودن داده¬ها اطمینان به¬عمل آمد و در موارد مورد نیاز اقدام به نرمال¬سازی داده¬ها شد و برای حذف اثر همبستگی ترتیبی از روش tfpw استفاده شد و در نهایت به روش وزن¬دهی معکوس به پهنه¬بندی تبخیر و تبخیر و تعرق پرداخته شد. نتایج تحلیل روند، حاکی از آن است که روند تبخیر و تبخیر و تعرق مرجع در اکثر ایستگاه¬های ایران دارای روند افزایشی¬ست. در تشخیص روند تبخیر و تعرق مرجع و تبخیر آزمون¬های پارامتریک و نا¬پارامتریک تقریبا از توان یکسانی برخوردار هستند اما با توجه به این که در سری¬های زمانی که دارای توزیع آماری خاصی هستند آزمون¬های پارامتری از دقت بالاتری برخوردار هستند می-توان گفت در این تحقیق آزمون¬های پارامتری نتایج قابل قبول¬تری ارائه داده¬اند. در مقیاس ماهانه، فصلی، سالانه سری ¬های زمانی تبخیر و تبخیر و تعرق مرجع نظم خاصی در نوع روند اقلیم¬های مشابه وجود نداشته است و در یک ماه یا فصل خاص تمام ایستگاه¬های معنی¬دار لزوماً روند یکسانی نداشتند و در نهایت نتایج حاکی از این واقعیت است که نوع روند، درصد معنا-داری یا عدم معنا¬داری و شیب روند¬های استخراج شده به مقیاس زمانی مورد مطالعه و آزمون به¬کار رفته بستگی دارد.